Üretim kapasitesi, çalışan sayısı ve ihracat oranı açısından Türkiye’de alçak gerilim trafo ve reaktör sektörünün lider firması konumunda olan Elektra Elektronik; harmonik filtre reaktörleri, hat filtreleri, motor sürücü giriş ve çıkış reaktörleri, sinüs filtreler, du/dt filtreler, statik Var üreteci (SVG) ve Aktif Harmonik Filtre (AHF) ürünleriyle tesislerin enerji kalitesi sorunlarını çözüyor. Son teknoloji SVG ve AHF ürünleriyle otomotivden marine birçok sektöre hizmet verdiklerini açıklayan Elektra Elektronik Ar-Ge Müdürü Dr. Tutku Büyükdeğirmenci, enerji kirliliğinin tesisten tesise farklılık gösterdiğini ve bu duruma yönelik çözümleri açıkladı. 

Türkiye’den 6 farklı kıtada 60’ı aşkın ülkeye trafo ve enerji kalitesine yönelik elektronik ürünler ihraç eden Elektra Elektronik, son teknoloji ürünleriyle işletmelerin ve tesislerin enerji kalitesine yönelik sorunlarını iyileştiriyor. Enerji kirliliğinin sektörden sektöre ve tesisten tesise farklılık gösterdiğini açıklayan Elektra Elektronik Ar-Ge Müdürü Dr. Tutku Büyükdeğirmenci, enerji kalitesini iyileştirmenin püf noktalarını açıkladı. 

DynamiX AHF’ler harmoniklere, dengesizliklere, nötr toprak arası gerilime çözüm oluyor

Tesislerde enerji kalitesinin pek çok faktöre bağlı olduğunu belirten Dr. Tutku Büyükdeğirmenci, “Bu faktörleri harmonikler, dengesizlik, nötr-toprak arası gerilim, gerilim şişmeleri ve çökmeleri, fliker, rezonans ve frekans kaymaları olarak sıralayabiliriz. Yapılan çalışmalar tesislerde yaşanan enerji kalitesi problemlerinin yüzde 35’inin gerilim çökmeleri (sag), yüzde 20’sinin dengesizlik, yüzde 20’sinin de harmonikler kaynaklı olduğunu gösteriyor. Bu noktada DynamiX Aktif Harmonik Filtreler (AHF) harmonik problemini çözüyor, dengesizlik problemini ortadan kaldırıyor ve nötr toprak arası gerilimi düşürüyor. Ayrıca tesislerde gerçekleşebilecek rezonans problemlerinin önüne geçerek tesislerin güvenli şekilde çalışmalarına devam etmelerini sağlıyor.” şeklinde konuştu. 

Tesislerde enerji kalitesini artırmak için öneriler

Enerji kalitesi problemlerinin ölçülerek tespit edilmesi gerektiğinin altını çizen Büyükdeğirmenci, “Tespitin ardından nokta atışı çözümler uygulanmalıdır. Eğer yaşanan enerji kalitesi problemleri harmonikler, rezonans, dengesizlik, nötr-toprak gerilimi kaynaklı ise DynamiX AHF kullanımı öneriyoruz. Ayrıca reaktif güçten cezaya giren işletmeler için DynamiX Static Var Generatorler (SVG) kesin çözüm olacaktır. DynamiX AHF, 2’den 51’e kadar olan bütün harmonikleri yok ediyor ve yüksek hızlı kompanzasyon özelliği sayesinde enerji kalitesi problemlerini ortadan kaldırıyor. Yüksek hızlı kompanzasyon özelliğine sahip olan SVG’ler de 2’den 13. harmoniğe kadar harmonik filtreleme yapabiliyor ve enerji kalitesi problemleri yaşayan tesislerin çoğuna doğrudan nokta atışı çözüm olabiliyor.” diye belirtti.

Tesisten tesise sorunlar ve çözümleri farklılık gösteriyor  

Ticari işletmelerde özellikle kompanzasyon panosunda filtresiz kondansatör kullanımının enerji kalitesine doğrudan etki ettiğini ifade eden Büyükdeğirmenci, “Ayrıca bu tip işletmelerde enerji tasarruflu ve LED’li aydınlatma sistemleri yaygın olarak kullanıldığı için harmonik problemleriyle ve yüksek nötr toprak gerilimleriyle yaygın olarak karşılaşılıyor. Sanayi tesislerinde ise ark ocakları, konveyör sistemleri, fan pompa motor sürücüleri, HVAC sistemleri vb. üniteler yüksek seviyede harmonik yaratıyor. Bu tip tesislerde AHF kullanımını öneriyoruz. Yanı sıra punto kaynak sistemleri ve diğer robotik sistemlerin yaygın kullanıldığı otomotiv gibi sektörlerde reaktif güç akışı çok hızlı şekilde değişkenlik gösteriyor ve klasik kompanzasyon üniteleri bu reaktif güç akışındaki değişikliklere yeterince hızlı tepki veremiyor. Bu tip tesislerde de SVG ürünü kullanımıyla reaktif güç akışı sıfırlanabiliyor ve tesisin güç faktörü her koşulda 0.99’un üzerine çekilebiliyor.” dedi.

Üretim hatlarında durmalar ve iş gücü kayıplarının önüne geçiyor

Tesislerin şebekeden çektikleri harmoniklerin dağıtım transformatörü üzerinde ekstra kayıplara yol açtığını açıklayan Dr. Tutku Büyükdeğirmenci, “AHF sayesinde enerji kalitesindeki iyileşmeyle birlikte transformatörde harmoniklerden kaynaklı ekstra kayıpların önüne geçiliyor. Harmonikler iletkenlerde de ekstra kayıplara neden olabiliyor. Yanı sıra harmonikler kaynaklı tesislerin enerji kalitesindeki bozulmalar kullanılan elektrikli cihazların daha sık arızalanmasına yol açıyor. Ayrıca, üretim hatlarında durmalar ve iş gücü kayıpları şirketlere ciddi mali yük getiriyor. AHF ve SVG’ler sayesinde bu iş gücü kayıplarının da önüne geçilebiliyor.” diyerek sözlerini tamamladı.